فهرست آموزش
تشکیل میوه پسته
درصد گل هایی که به میوه تبدیل می شوند از سالی به سال دیگر فرق می کند و حدود ۱۰ درصد می باشد. از عوامل موثر در افزایش میوه نشینی پسته ، همزمانی گل دهی پایه های نر و پایه های ماده می باشد. گل های پایه های نر به طور معمول زود تر باز شده و گرده افشانی می کنند. بهتر است جهت همپوشانی گرده، برای ارقام زودرس پسته از ارقام نر زودگل و برای ارقام دیررس پسته از ارقام نر دیرگل استفاده گردد. برای مدیریت گرده افشانی بهتر است در باغات پسته زمان گلدهی درختان نر (زود، متوسط و دیرگل) مشخص گردد و چنانچه برای رقم ماده غالب باغ، همپوشانی مناسبی نداشته باشد، نسبت به پیوند درختان نر مناسب از طریق سرشاخه کاری اقدام گردد. بعد از گرده افشانی ، پریکارپ در طی دوره ۵ الی ۶ هفته ای رشد و نمو کرده و تقریبا به اندازه کامل خود می رسد. رشد جنین پس از کامل شدن افزایش حجمی پریکارپ آغاز می شود. زمان اولین تقسیم سلول تخم به طور متفاوت، ۴ الی ۱۸ هفته و ۶ هفته پس از باز شدن گل ها گزارش شده است. در کل وقتی پریکارپ به اندازه نهایی خود رسید و چوبی شدن آندوکارپ آغاز شد، رشد و نمو بذر شروع می شود. این الگوی رشد و نمو میوه متفاوت از سایر میوه های تک بذری است، چراکه در آن ها رشد میوه به حضور و رشد و نمو جنین و بذر بستگی دارد.
ریزش جوانه گل پسته
میوه های در حال نمویک مخزن قوی برای مواد فتوسنتزی هستند. جوانه های گل به طور ضعیفی با میوه های در حال نمو برای دریافت مواد فتوسنتزی رقابت می کنند و این موضوع ممکن است دلیل ریزش آنها باشد. لوات و فرگوسن (۱۹۹۴) گزارش کردند که محلولپاشی اوره در ترکیب با بنزیل آدنین بطور موفقیت آمیزی از ریزش جوانه های گل در پسته رقم کرمان ممانعت بعمل می آورد. تیمارهای اعمال شده باعث شد تا تعداد جوانه های موجود روی شاخه های تیمار شده با ۲۵ میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین در ترکیب با ۰ / ۳ درصد نیتروژن بصورت اوره) به ۲ تا ۳ برابر شاخه های درختان شاهد افزایش پیدا کند.
ریزش میوه
ریزش میوه ها یکی دیگر از مشکلات درختان پسته است، به طوری که در سال های پر محصول به حدود ۸۰ درصد هم می رسد. نوع گرده، مشکلات گرده افشانی و لقاح، شرایط نامساعد محیطی و اختلال در جذب کربوهیدرات ها، عناصر معدنی و مواد تنظیم کننده رشد از جمله برخی دلایل این پدیده گزارش شده است.
پلی آمین های آزاد پوترسین، اسپر میدین و اسپر مین از جمله ترکیبات پلیکاتیونی با وزن مولکولی پایین می باشند و نشان داده شده است که از ریزش شدید میوه ها در انگور، انبه و لیچی می کاهد. تأثیر محلولپاشی پلی آمین های اسپر مین واسپرمیدین به میزان زیادی بستگی به زمان کاربرد و غلظت مورد استفاده آنها دارد و به نظر می رسد که کاربرد پلی آمین اسپرمین نقش مهمی در جلوگیری از پدیده ریزش و همچنین بهبود رشد و نمو میوه و عملکرد شاخه های پسته ایفا می نماید.
پوکی پسته
پوکی نیز یکی دیگر از مشکلات فیزیولوژیکی پسته به شمار می آید. پژوهش ها نشان می دهند که تولید میوه های پوک ممکن است به دلیل مشکلات گرده افشانی و لقاح، شرایط نامساعد محیطی و همچنین تنش های تغذیه ای، شوری و خشکی رخ دهد. این عوامل می توانند سبب اختلال در توزیع نامناسب کربوهیدرات ها و تنظیم کننده های رشد شده و تولید میوه های پوک را افزایش دهند.
عدم وجود گرده کافی که ناشی از کمبود درخت فر می باشد، مهمترین عامل پوکی پسته بوده و باید به ازای هر ۱۰ الی ۱۵ درخت ماده یک درخت نردر باغ وجود داشته باشد. در صورت کمبود درخت نر حتما گرده افشانی مصنوعی انجام دهید. دهقانی شورکی و سجلی (۱۹۹۴) دریافتند که نسبت بالایی از میوه های پوک از گل های گرده افشانی نشده و یا آنهایی که در اواخر دوره پذیرش کلاله گرده افشانی شده اند، حاصل می شوند که در نتیجه هر دو نوع پارتنوکارپی رویشی و تحریکی است. این نتایج نقش بارز پارتنوکارپی را در پوکی پسته نشان می دهد. همچنین گزارش شده است که بارندگی در زمان گرده افشانی پسته به دلیل کاهش گرده افشانی موثر، به افزایش پوکی ناشی از پارتنوکارپی منجر شده است. به طور کلی، عدم تلقیح یا تلقيح ناقص، ناسازگاری گرده و مادگی، گرده افشانی در زمان نامناسب یا گرده افشانی گل ماده مسن ، رشد ناکافی لوله گرده (به دلیل کمبودهای تغذیه ای با شرایط نامناسب دمایی محیط)، اثرات کمبود مواد غذایی (به ویژه عناصر کلسیم و بر)، و شرایط نامناسب محیطی می تواند به پوکی پارتنوکارپی منجر شود. کمبود عنصر بردر مرحله گرده افشانی تابستن میوه نقش چشم گیری در بروز پوکی در پسته کاری های تجاری دارد.
عدم رسیدگی و توجه کامل به درختان از جمله آبیاری کم و نامنظم، تغذیه نامناسب، عدم هرس درختان و غلبه آفات مکنده بویژه پسیل در باغ ، باعث پر نشدن مغز پسته و یا ریزش جوانه های سال بعد می شود. پوکی در دو مرحله پیش می آید. مرحله اول در زمان گلدهی در فروردین ماه به علت کمبود عناصر غذایی بویژه بر می باشد. این عنصر بر روی جوانه زنی دانه گرده و افزایش رشد لوله گرده نقش اساسی دارد و کمبود آن باعث کاهش تلقیح و باروری می گردد. چنانچه مقدار بر به کمتر از ۱۲۰ میلی گرم بر لیتر برسد، عارضه پوکی رخ می دهد. مرحله دوم در مرحله پر شدن مغز که در تیر ماه می باشد، روی می دهد. کمبود ذخایر هیدرات های کربن و عناصر غذایی نیز منجر به بروز پوکی می گردد. خندانی پسته
در ارتباط با مشکل ناخندانی در پسته، مشخص شده است که نوع گرده ، باردهی زیاد، زمان نامناسب برداشت و تنش های آبیاری و تغذیه ای می تواند در بروز این پدیده نقش داشته باشند. اگر چه درصد ناخندانی در سال های مختلف و در باغات مختلف متفاوت است، اما نشان داده شده است که تا حدود ۲۰ درصد محصول را می تواند تحت تأثیر قرار دهد.
آبیاری ناکافی از اواخر مرداد تا اواسط شهریور به طور معنی داری خندانی را کاهش می دهد. ضمنا از اواخر اردیبهشت تا اوایل تیر در صورت کم کردن میزان آبیاری، خندانی افزایش پیدا می کند .
تیمارهای شیمیایی و هورمونی، شرایط تغذیه ای و محیطی و منابع گرده که رشد و نمو میوه و به خصوص دانه (مغز) را تحت تاثیر قرار می دهند، می توانند وقوع و میزان شکوفایی طولی آندوکارپ را تحت تاثیر قرار دهند. با توجه به اینکه پس از اتمام رشد و نمو مغز، باگذشت زمان چه در باغ و چه در انبار میزان شکوفایی پوسته افزایش می یابد. بنابراین خشک شدن آندوکارپ می تواند عامل ثانویه و تکمیل کننده شکوفایی طولی باشد.