فهرست آموزش
مضرات استفاده از روغن ولک
روغن ولک با انسداد مجاری تنفسی و عدسک های درختان پسته باعث افزایش تنفس و سوخت و ساز ترکیبات مضر می شود که این باعث می شود تا جوانه ها در زمان مناسب تری باز شوند. همراه با سوخت و ساز ترکیبات مضر مانند اسید آبسایزیک اسید، مواد کربوهیدراته هم مصرف و به شدت کاهش می یابند و درختان در ابتدا باضعف متابولیکی روبرو خواهند بود. از مضرات دیگر خشکیدگی سرشاخه ها و افزایش جریان شیره آوندی با مصرف ترکیبات روغن ولک است که به صورت شیرابه های سفید رنگ از تنه در اوایل بهار خارج می گردد. پس ضعف متابولیکی، افزایش خطر سرمای بهاره، و افزایش فشار جریانات آوند آبکش از مهمترین اثرات سوء روغن ولک می باشد.
نقش روغن ولک در درختان پسته
روغن ولک در سمپاشی زمستانه بمنظور کنترل انواع کنه ها، شپشکها، شته ها، پسیل، کرمهای جوان خوار و … استفاده می شود. روغن ولک با ایجاد لایه نازک تمام بدن حشره را احاطه نموده و با بستن منافذ تنفسی باعث مرگ حشرات می گردد. روغن ولک قابلیت اختلاط با بسیاری از آفتکش ها را دارد ولی با قارچ کش کاپتان، سموم گوگردی مثل سولفور، آبامکتین نبایستی مخلوط شود. جهت تهیه محلول سمپاشی نیز ابتدا روغن را در مقداری آب (ترجیحا ولرم حل کرده بعدا داخل تانکر سمپاشی که تا نصف آب دارد اضافه شود. نتایج تحقیقات محققان نشان داد استفاده از روغن ولک در زمستان باعث تسریع در گلدهی و افزایش کمیت و کیفیت پسته می شود. استفاده از روغن ولک به صورت محلول پاشی زمستانه و نیز نیترات پتاسیم بر روی بعضی از درختان میوه به عنوان برطرف کننده قسمتی از نیاز سرمایی گزارش شده است. استفاده از روغن ولک همراه با بنزوات سدیم سبب افزایش وزن صد دانه و درصد خندانی به ترتیب به میزان ۲۴ / ۶گرم و ۳ / ۶ درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون محلولپاشی شده است. جوانشاه و علیپور (۲۰۰۳) گزارش نمودند که استفاده از غلظت های بالای ۳ درصد روغن ولک در ترکیب با نیترات پتاسیم به صورت محلولپاشی در بهمن ماه، باعث افزایش غلظت ازت و پتاسیم جوانه گل پسته نسبت به تیمار شاهد شد. به عبارتی استفاده از این روغن کارایی جذب عناصر غذایی را در گیاه پسته بالا برد. روغن ولک فقط برای کمک به القاء سرما و تامین نیاز سرمایی و تکامل و تکوین جوانه گل نیست بلکه برای تکوین و تکامل جوانه ی رویشی یا همان جوانه های برگ نیز ضروری است.
در صورت عدم تامین نیاز سرمائی، برگها بد فرم ، دارای شکل های ناهنجار و غیر نرمال و به صورت دو یا سه برگچه ای خواهند بود که بر همه ی فرایندهای سیگنالینگ و بیوسنتز برگ در فصل رشد بعدیقینا موثر خواهد بود. از این رو استفاده از ترکیباتی مانند روغن ولک برای درختان پسته هم در سال آور و هم نا اور ضروری است. دوز بهینه روغن ولک برای تامین نیاز سرمائی در رقم اکبری ۴۰ در ۱۰۰۰ و برای سایر ارقام مانند احمد آقایی و کله قوچی ۳۰ در ۱۰۰۰ می باشد. در مورد درختان پسته تا زمانی که ۶۶ درصد نیاز سرمائی آن به صورت طبیعی تامین نشده است، مصرف روغن ولک با عدم مصرف آن تفاوتی نمی کند. لذا بایستی سرمای تامین شده توسط مدلهای کار آمد مانند مدل یوتای بهینه شده محاسبه شده و روزی که عدد سرمای تامین شده به دامنه ی اشاره شده رسید روغن ولک مصرف گردد.
حساسیت این موضوع به گونه ای است که اگر چند روز قبل از رسیدن به این آستانه روغن پاشی انجام شود موفقیت حاصل نخواهد شد و محرک های داخلی درخت واکنش مناسبی نمی دهند. عدم تامین نیاز سرمایی درختان پسته در ارقام با نیاز سرمایی بالا مانند اکبری و چروک به معنای دیرگلدهی وعدم باز شدن در زمان مناسب برای دست یابی به حداکثر گرده افشانی ممکنه و ایده آل است. یکی از تیمارهایی که دیرگلدهی درختان پسته را تشدید میکند ترکیبات کودی نیتروژنه است که کاربرد بیش از حد و دیر هنگام آنها به هر فرمی در شرایط عدم تامین سرمای زمستانه کافی می تواند خسارت عدم تامین سرما را تشدید کند. این ترکیبات می توانند در آخر فصل و با مصرف زیاد گل انگیزی سال بعد را متوقف و با مشکل مواجه کنند و این شرایط در سالهای با عدم تامین سرمای کافی بحرانی تر خواهد بود.
استفاده از نیترات پتاسیم بر روی پسته همانند خیلی از درختان میوه دیگر در شکستن خواب جوانه های رقم اوحدی که نیاز سرمایی بالایی داشته، موفقیت آمیز بوده است. در یونان، پاشیدن سیانامید هیدروژن با غلظت ۲تا۸ درصد) در دوره خواب درختان ماده، با تعجیل گلدهی، به هم پوشانی آن ها باگلدهی درختان نر انجامیده است. بهترین زمان پاشیدن، اواخر دی و اوایل بهمن گزارش شده است. تأثیر مثبت استعمال اسید جیبرلیک در دوره خواب بر روی درختان ماده به زودتر باز شدن آنها منجر شده است.
خصوصیات ظاهری روغن ولک مناسب
روغن ولک بصورت استاندارد حاوی ۸۰ درصد پارافین، ۱۸ درصد آب و ۲ درصد امولسييوفایر می باشند. روغن ولک بایستی بوی پارافین بدهد. بوی پارافین مایع تقریبا شبیه پارافین جامد است برخی سازندگان متاسفانه برای سود جویی بیشتر از گازوئیل جوشانده با اسیدسولفوریک اشباع شده بعنوان پارافین استفاده میکنند که بوی گازوئیل روغن ولک ناشی از این است. برخی سازندگان از موادی بوگیر (اسانس های خاص استفاده می کنند که این بو از روغن ولک متصاعد نشود. روغن های ولک بر پایه گازوئیلی با اینکه بر عامل هدف بی تاثیرند در چندین سال موجب پیری سریع و خشک شدن درختان می شوند. روغن ولک مناسب با پایه پارافینی پس از حل در آب کاملا شیری رنگ خواهد بود و پس از ۲۰ دقیقه توسط بافت کورتکس و بافت پوستی درختان پسته جذب می گردد و هیچ تغییر رنگی مشاهده نمی شود یا حداقل تغییر رنگ مشاهده می شود.
ترکیب روغن ولک مناسب به درختان بجای تیرگی، جلا می دهد و براحتی موجب انسداد عدسکی و افزایش ریت تنفسی گیاه می شود. ضمنا در گالن های حاوی روغن ولک نبایستی رسوب دیده شود و بعد از بهم زدن رنگ روغن ولک مناسب نبایستی لایه زرد رنگ بر روی روغن مشاهده شود.
از موارد مهمی که باغداران بایستی به آن توجه کنند عدم محلولپاشی روغن ولک بر روی درختان نر می باشد چرا که باعث همپوشانی مناسب تر در باز شدن درختان نر و ماده می گردد. از دیگر موارد مهم که بر زمان مصرف روغن ولک در باغات پسته می تواند موثر باشد اثر بافت خاک است. استفاده از روغن ولک در باغات پسته با بافت رسی بایستی زودتر از باغات با بافت شنی صورت گیرد، چراکه اصولا در بافت های سنگین و رسی توجه به بازشدن جوانه های گل در شرایط نرمال و افزایش هموگامی بیشتر مورد توجه است.